- Geschreven door Sally Nabil
- BBC Arabisch, Hoog Atlasgebergte, Marokko
De 12-jarige Malak houdt vast aan haar droom om tandarts te worden en wil wanhopig haar leven weer normaal maken na de verwoestende aardbeving die Marokko twee weken geleden trof.
“Ik wil hier weg, ik stik”, vertelde ze me, verwijzend naar de geïmproviseerde tent waarin ze nu moet leven, net als veel andere kinderen in het Hoge Atlasgebergte.
Malak is de oudste van vier broers en zussen. Geen van hen ging naar school nadat grote delen van hun stad – Imizmiz – in puin lagen tijdens de aardbeving met een kracht van 6,8 op de schaal van Richter die het land op 8 september trof.
Het was de sterkste aardbeving die Marokko in meer dan 60 jaar trof, waarbij meer dan 2.900 mensen om het leven kwamen en meer dan 5.000 anderen gewond raakten.
Afgelegen dorpen werden het zwaarst getroffen: meer dan 50.000 huizen werden vernield of gedeeltelijk verwoest. Het verlenen van hulp was moeilijk, omdat veel wegen gesloten waren vanwege aardverschuivingen die volgden op de aardbeving.
Terwijl we rond Amizmiz rijden, 50 kilometer ten zuidwesten van de historische stad Marrakesh, zien we uitgestrekte gebieden vol plastic tenten die nauwelijks voldoende onderdak bieden aan noodlijdende gezinnen. Iedereen vraagt zich af wat ze gaan doen als de koude winter binnenkort aanbreekt.
“We willen eten, geld en vooral een huis”, zegt Malak.
Ze is gefrustreerd omdat de schade veroorzaakt door de aardbeving haar ervan weerhoudt terug te keren naar school.
‘Mijn toekomst staat hier op het spel’, vertelde ze me, eraan toevoegend dat ze tandarts wilde worden.
“Mijn moeder heeft zoveel voor mij en mijn broers en zussen gedaan.
“Ze heeft hard gewerkt om ons groot te brengen, en ik hoop dat ik later opgroei en werk om haar te belonen voor al haar inspanningen”, legt ze uit met ogen vol droefheid.
Ik breng wat tijd door in de gele plastic tent van de Marokkaanse overheid, waar ik praat met andere leden van de familie Malak.
Het is duidelijk dat haar jongere zus Doaa, die ooit architect hoopt te worden, lijdt aan een diep trauma.
‘Ik droom elke nacht over de aardbeving,’ zegt ze met een bleek gezicht. ‘Het is heel eng.’
“Soms word ik wakker uit mijn dromen en merk ik dat de grond trilt.”
Veel van de kinderen met wie ik spreek, vertellen soortgelijke ervaringen als Malak en Doaa.
Het Kinderfonds van de Verenigde Naties, UNICEF, zegt dat bijna 100.000 kinderen door de aardbeving zijn getroffen.
Het waarschuwt dat de naschokken de komende dagen en weken waarschijnlijk zullen aanhouden, waardoor kinderen en gezinnen worden blootgesteld aan een groter risico op lichamelijk letsel en psychologische trauma’s.
Aan de andere kant van het kamp is Jamila de afwas aan het doen, terwijl haar jongste dochter, Ikhlas, bezig is met het bereiden van thee.
‘Het is moeilijk,’ vertelde Jamila me, terwijl ze moeite had haar tranen te bedwingen.
Ze legt uit dat de meeste hulpgoederen die in het kamp aankwamen, door vrijwilligers werden afgeleverd.
“Er zijn hier geen toiletten”, zegt Jamila. “Ik ben bang dat we op een gegeven moment ziek zullen worden. We zijn allemaal uitgeput.”
Overboekingsopdracht voor lippenstift
Veel gezinnen in het kamp zijn arm en hebben nu al moeite om rond te komen. De aardbeving maakte hun ellende nog groter.
Terwijl Jamila met mij praatte, luisterde de tienjarige Ikhlas aandachtig. Ze bood aan mij naar haar nabijgelegen school te brengen, die verwoest was.
Onderweg vertelde Ikhlas me over de nacht dat de aardbeving plaatsvond.
“Ik rende naar mijn vader om me te verstoppen en ging door met het reciteren van verzen uit de Koran”, zegt ze. “Het was als de dag des oordeels.”
Ze was doodsbang door de recente naschokken.
“Ik rende de tent uit toen het gebeurde”, zegt ze.
Het enige dat overblijft van de school zijn gebarsten muren en zwaar beschadigde klaslokalen. De omvang van de vernietiging is tragisch.
Net als Malak mist ze de oprechtheid van haar school.
‘Ik wil mijn leraren en vrienden zien.’
Toen we op het punt stonden het kamp te verlaten, vroeg een vrouw me zachtjes: “Heb je lippenstift of parfum? Ik wil lekker ruiken.”
Haar woorden waren ontroerend. Het verzoek lijkt misschien een beetje verrassend, maar toiletartikelen en cosmetica zijn zelden opgenomen in de hulppakketten die aan getroffen gezinnen in Marokko worden verstrekt.
Vrouwen schamen zich misschien om dit te vragen. Maar mensen hebben meer nodig dan alleen voedsel of dekens. Ze moeten zich menselijk voelen.
Dode dieren tekenen
De Marokkaanse autoriteiten zeggen dat ze hun best doen om het lijden te verlichten.
Koning Mohammed VI zei dat het land 120 miljard dirham ($11,6 miljard, £9,4 miljard) zou uitgeven aan de wederopbouw van de door de aardbeving verwoeste gebieden.
Er zal ook financiële hulp worden uitgekeerd aan de slachtoffers.
Maar er is geen specifiek tijdschema vastgesteld voor deze plannen, die enorme middelen zullen vergen.
Marokko is tot nu toe zeer selectief geweest bij het aanvaarden van buitenlandse hulp en heeft slechts ingestemd met het ontvangen van hulp uit vier landen: Qatar, Spanje, de Verenigde Arabische Emiraten en het Verenigd Koninkrijk.
Lokale vrijwilligers waarschuwden mij dat de steun zich op meer dan alleen gebouwen en geld zou moeten richten.
De geestelijke gezondheid van slachtoffers, vooral kinderen, is in gevaar.
In een eenvoudige tent van plastic zeil met een paar tafels en stoelen waar kinderen kunnen zitten, probeert een groep vrijwilligers jongeren te helpen met het verwerken van hun trauma door middel van tekenen en schrijven.
Vrijwillige verpleegster Muhammad Amin vertelt me: “Ze tekenen ingestorte huizen en dode dieren.”
Hij en andere vrijwilligers reisden meer dan 300 kilometer (186 mijl) vanuit de Marokkaanse hoofdstad Rabat om gezinnen in nood te helpen.
“Toen we aankwamen, wilden de kinderen niet met ons praten en ze waren erg geschokt”, zegt hij.
Het duurde een aantal dagen voordat de kinderen zich openstelden en begonnen te verwerken wat ze hadden meegemaakt.
Het zal veel langer duren voordat hun trauma’s genezen zijn.
“Trotse twitterliefhebber. Introvert. Hardcore alcoholverslaafde. Levenslange voedselspecialist. Internetgoeroe.”